Objawy uszkodzeń
mszyca czeremchowo-zbożowa
Mszyca czeremchowo-zbożowa pojawia się w końcu lata i jesienią zwłaszcza na wcześnie wysianych oziminach, gdy rośliny zbożowe są jeszcze młode niewykształcone, często w okresie wschodów.
Wiosną atakują rośliny w fazie od krzewienia do początku kłoszenia, wysysając soki z rozwijających się roślin, powodują więdnięcie i usychanie, względnie zahamowanie ich wzrostu. Oprócz osłabienia roślin poprzez wysysanie soków i toksyczność śliny wytwarzają spadź, która jest pożywką umożliwiającą rozwój grzybów pasożytniczych na zbożach.
Ponadto istotnym aspektem obrazu szkodliwości mszyc jest ich udział w przenoszeniu wirusów chorobotwórczych, wśród których najważniejszym jest bardzo niebezpieczny wirus żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV), szczególnie dla jęczmienia i pszenicy, choć porażać może wszystkie gatunki zbóż. Największy udział w epidemiologii tego wirusa ma mszyca czeremchowo zbożowa – R. padi. Zakażenie może nastąpić zarówno jesienią tuż po wschodach, zwłaszcza wcześnie wysianych ozimin, jak również wiosną na późno sianych zbożach jarych.
Skutki zakażenia ozimin jesienią obserwujemy zwykle wiosną następnego roku. Wówczas na pszenicy, jęczmieniu i owsie następuje zahamowanie wzrostu roślin z widocznymi objawami zwijania się i przebarwiania liści, postępującymi od wierzchołka rośliny, tj.: żółknięcie liści jęczmienia, występowanie czerwono-pomarańczowych odbarwień na pszenicy oraz czerwono-purpurowych na owsie. W późniejszym okresie obserwuje się także redukcję źdźbeł kłosonośnych i wyraźne pomniejszenie kłosów w porównaniu z roślinami zdrowymi. Zakażone rośliny mają sztywne i pionowo sterczące liście, nadmiernie krzewią się i wytwarzają puste kłosy.
Szkodnik ten w niektórych latach zasiedla dość licznie uprawy zbóż, a jego gradacja ściśle związana jest z wczesnym okresem ich rozwoju. O intensywności rozprzestrzeniania się R. padi na rośliny żywicielskie decyduje termin i nasilenie migracji pierwszych form uskrzydlonych – zwykle w maju, gdy średnia temperatura dobowa przekracza +16°C. Dalszy rozwój populacji mszycy czeremchowo-zbożowej na roślinach żywicielskich w znacznym stopniu zależy od panującej pogody oraz aktywności pasożytów i drapieżców. Powszechnie uznaje się, że wzrost temperatur w dzień do około +20°C przy braku lub niewielkich opadach deszczu istotnie wpływa na dynamikę jej rozwoju.